Što se tiče prirode srpske seoske porodice, nema suštinske razlike između inokosne (pojedinačno) i zadružne porodice; ova dva oblika porodice čine jednu ustanovu, odnosno, to su samo dva glavna perioda u životu srpske porodice. Osnovne, a i zadružne porodice istorijskog stabla nisu bile večne. Kao što su prve često prerastale u zadružne, tako su se i zadružne rasturale i postajale inokosne (pojedinačne, osnovne). Razni biološki, društveni i ekonomski razlozi bili su brojni, pa su uticali na takve odnose. To, međutim, nije bitnije opredeljivalo osnovna načela koja su u njima vladala.

Koristeći popis stanovništva Kneževine Srbije iz 1862/63. godine, autorka knjige „Porodica sredinom 19. veka“ Aleksandra Vuletić sve porodice svrstava u četiri grupe: inokosne, domazetske, zajednice oca i sina i zadruge. Pojedine grupe, kao što će se videti, imaju i svoje podgrupe. Prva grupa ima tri podgrupe: prvu inokosnu čini bračni par sa decom (zajednička, usvojena, pastorčad). U proširenoj inokosnoj zajednici, pored bračnog para sa decom, živi i jedan srodnik ili više njih koji nisu ni udati ni oženjeni (obično majka starešine domaćina, sestre i maloletna braća). Nepotpuna inokosna porodica je ona u kojoj jedan bračni drug ne postoji (udovac ili udovica s decom). Domazetske porodice nastaju kad zet dođe u ženinu porodicu. Takve porodice su ređe, ali se sreću i imaju za cilj da se produži porodični kontinuitet. Zajednicu oca i sina čine otac i jedan oženjen sin. Cilj ove porodice je da o starima ima ko da brine, jer su ostali oženjeni sinovi već zasnovali svoja domaćinstva. Takođe, u zadružnu porodicu može se svrstati i ona u kojoj očinsku zadružnu porodicu čini otac sa dva ili više oženjenih sinova. Udovci su takođe članovi zadruge – zadrugari. Bratsku zadrugu čine dvojica ili više oženjene braće, a ostatak zadruge u kućnoj porodici čine, pored ostarelih lica, jedan ili više sinovaca čiji je otac umro, kao i drugi oblici porodica.