Put u Resnik, reprodukcija poznate slike Nadežde Petrović (1874-1915) na koricama Hronike RESNIK, vodi nas u istoriju ovog beogradskog naselja, od 1974. godine u sastavu opštine Rakovica, sa 18.398 stanovnika prema popisu 2011. godine, što ga svrstava među veća ostala naselja na teritoriji Beograda. Po svojim geografskim, demografskim, etnografskim, sociološkim i kulturološkim karakteristikama u velikoj grupi ostalih naselja, u okolini Beograda, Resnik se po nizu svojih osobenosti, ne samo po veličini, izdvaja od ostalih. Sa korenima u dalekoj prošlosti, kao što je slučaj i sa drugim naseljima, u istorijskoj perspektivi sa prepoznatljivijim karakteristikama, ovo naselje nam se pomalja u izvorima iz 19. veka, među kojima je nesumnjivo i delo Okolina Beograda antropogeografska ispitivanja Riste Nikolića (1877-1917), poznatog antropogeografa. U toj svojoj dugoj istoriji Resnik je zavičaj brojnih i brojnih generacija žitelja, među kojima je i veliki broj savremenih žitelja. Poznati književnik i sineasta Živojin Pavlović (1933-1998) u svojoj knjizi Belina sutra napisao je: ako si bez zavičaja – izmisli ga, dajući snažno simboličko značenje ovom pojmu. Resničani ne moraju da izmišljaju zavičaj, jer ga imaju, a to osećanje zavičajnosti posebno je snažno kod pripadnika nekih starijih generacija, među kojima se svakako izdvaja Živko Radojičić (1921-2007), inicijator i pokretač prikupljanja i obrade građe za pisanje velike hronike ovog naselja, koja je pred nama, a čije su reči Resnik je moja duša, a ja njegov deo, sad u knjizi živim, kao što sam hteo moto na samom početku obimnog teksta.

Pred čitaocima je knjiga u ediciji Hronike sela, sa rednim brojem 400, koju je svoje vremeno, 1989. godine, pokrenuo akademik Radomir Lukić, nastavio s radom na uređivanju i izdavanju prof. dr Petar Marković, a danas predano taj posao radi glavni urednik Nikola Vladisavljević. Rad na Hronici Resnika počeo još 2003. godine Živko Radojičić sa grupom istomišljenika i savremenika: Životom Životićem, Mitrom Radojičićem, Milisavom Stojanovićem, Momčilom Nedeljkovićem, Borislavom Lukićem i Živanom Savićem. Nažalost, Živko, Momčilo i Života njeno objavljivanje nisu dočekali. Nastavak rada na Hronici je preuzela Živkova ćerka Vera (Radojičić) Jovanović, sa novim članovima Uređivačkog odbora, priređivačima poglavlja i istraživačima istorijske građe, među kojima su: Milan T. Nedeljković, Verica Đurđević, Jasmina Perović, Slavoljub Jeremić, Ivan Đurđević, Slobodan Sandić, Zoran Ž. Lukić, Goran Nedeljković, Slobodan Mitrović, Petar D. Jovanović i Milanka M. Tomić. Radeći sa velikim entuzijazmom, uspeli su da ovo vredno delo dovedu do završetka.

Velika zasluga i značajan doprinos u pripremi hronike pripadaju i lektorima, korektorima, redaktoru, priređivačima i autorima priloga, istraživačima i kazivačima, stručnim i drugim saradnicima čija imena su u ovoj knjizi pomenuta, a koji zajedno čine tim od preko tri stotine ljudi, čijim zalaganjem je ova hronika urađena.

Šta nam, dakle, ova, 400. hronika u poznatoj, već istorijskoj ediciji, donosi. Reprezentativni autorsko-istraživački i priređivački tim, koji je sa manjim prekidima radio na njoj punih 12 godina, predstavio je čitaocima ovu hroniku u dva obimna toma. U prvom tomu je obrađena bogata istorija ovog naselja u 20 poglavlja, počev od prvog „Iz prošlosti Resnika” do poslednjeg „Resnik za sva vremena”, a u drugom tomu je 21. poglavlje „Rodoslovi familija starosedelaca i novodoseljenih porodica”.

Ako bismo ovo obimno delo hteli da uporedimo sa nekim od najboljih primera i uzora iz dosadašnje bogate istorije „Hronike sela“, onda „Hroniku Resnika“ slobodno možemo da svrstamo među takve hronike, kao što su„Senje i manastir Ravanica” Bogomila M. Mihajlovića, „Brekovo” Milojka P. Đokovića, „Miloševac” grupe autora i još neke. Posebno, „Rodoslovi familija starosedeoca i novodoseljenih porodica“, kao drugi deo ove velike hronike,
nesumnjivo stoje uporedo sa najboljim ostvarenjima iz istorije ove jedinstvene edicije u izdavaštvu Srbije, nedovoljno poznate i nedovoljno priznate. Dokumentovano, na osnovu istorijskih izvora i dostupnih podataka, ali i na osnovu kazivanja još uvek živih svedoka, obuhvaćeni su svi aspekti života ovog naselja, koje zauzima jedan značajan prostor u okolini Beograda i koje u demografskom, socijalnom, ekonomskom i kulturnom pogledu ima svoju istoriju, svoj kontinuitet, svoj identitet, svoju kohezionu snagu i, što je najvažnije, svoju budućnost. Postoje najmanje tri stuba na kojima počiva svaka ljudska zajednica, bila mala ili velika, a to su stanovništvo sa svojom strukturom i prostorom koji zauzima, privredna aktivnost i kultura u svim svojim značajnim dimenzijama, od kultova predaka i duhovnog nasleđa, preko prosvećivanja, profesionalnog usavršavanja, zdravstvene kulture do rekreativnih i zabavnih aktivnosti. U 20 poglavlja prvog toma ove hronike, sa manje ili više uspeha u obradi i interpretaciji, stao je celokupan život resničke zajednice, od davnih vremena do savremenog doba, pri čemu je, razumljivo, period od prvih decenija 19. veka do danas, dakle od oko poslednjih 180 godina, bolje osvetljen nego vreme pre toga.

Ukratko, pripadajući od 1856. godine Vračarskom srezu, Resnik je za sledećih 100 godina, shodno promenama administrativnih granica beogradskih opština, i sam menjao svoj administrativni status, pa je tako u dugom periodu bio u sastavu opštine Čukarica, da bi Ukratko, pripadajući od 1856. godine Vračarskom srezu, Resnik je za sledećih 100 godina, shodno promenama administrativnih granica beogradskih opština, i sam menjao svoj administrativni status, pa je tako u dugom periodu bio u sastavu opštine Čukarica, da bi 1974. godine, deobom ove opštine na opštinu Čukarica i opštinu Rakovica, po svom položaju prirodno pripao ovoj drugoj. U okruženju Kijeva, Kneževca, Pinosave, Rakovice sela, Rušnja, Resnik spada u starija naselja, koja su naseljavana došljacima iz Šumadije, južnih, jugozapadnih i zapadnih srpskih krajeva. Po mentalitetu pripadaju šumadijskom varijetetu. Zavičajni simboli Resnika su Straževica, Topčiderska reka i Avala, pa se ovo naselje s pravom smatra podavalskim. Tu su i brojni toponimi, od Ladne vode, Arap-čaira, Sikiljevca, Gaja, Kadinca, Klika, Parloga, Krečana, Jelezovca, Malog zabrana i mnogih drugih, pa sve do Ciganskih njiva, što mestu daje bogatu simboličku dimenziju prostora.

Imajući u vidu pomenute stubove svake ljudske zajednice, nemoguće je u ovom kratkom osvrtu ne zadržati se i na razvoju školstva i obrazovanja u Resniku. Od 1870/71. godine, kada je otvorena osnovna škola u Resniku, tzv. mala škola koju je izdržavala lokalna zajednica, kako bismo danas rekli, jer je samo učitelja plaćala država, a koja je bila u kući Milivoja Stojanovića do danas proteklo je punih 145 godina i za to vreme kroz ovu školu prošli su svi oni koji su radili na pisanju ove knjige, kao i brojne generacije Resničana.

Ova hronika, i to treba u ovom kratkom osvrtu na njen sadržaj i značaj pomenuti, ima i memorijalni karakter. Deleći sudbinu svoga naroda, Resničani su ginuli u Balkanskim ratovima, Velikom ratu i još većem Drugom svetskom ratu. Nisu ih mimoišli ni logori Prvog ni Drugog svetskog rata, pa ni zloglasni Mauthauzen, a, nažalost, našli su se i na Golom otoku posle 1948. godine. Učestvovali su Resničani i u NOR-u, pa danas i neke ulice u ovom naselju nose imena nekih od učesnika. Sva imena iz tih ratova i tragedija savesno su navedena.

Tako se pokazuje da su prošlost, sadašnjost i budućnost svake od ovih manjih ili većih zajednica u naseljima u okolini Beograda, koji se nadvio nad njima kao totalizujući urbanitet, bez obzira da li su dobile svoju hroniku, samo jedan isečak globalne društvene zajednice, njenih uspona i padova, njenih pregnuća i postignuća, njenog hoda kroz istoriju. Zajednice koje imaju svoju hroniku, kao što je ova o Resniku, imaju ipak tu prednost da su tu svoju istoriju sačuvale u danas još uvek najtrajnijem obliku – kao pisani trag.

U Beogradu, 15. marta 2015. godine

Recenzent, dr Miloš Nemanjić, sociolog, naučni savetnik